۵ مهر ۱۳۶۰ روزی که خمینی از ماه به چاه افتاد

شهدای ۵ مهر ۱۳۶۰

عملیات ۵ مهر ۱۳۶۰
جنگ	نبرد برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی به رهبری مجاهدین خلق ایران
رمز عملیات	با شعار شاه سلطان خمینی مرگت فرا رسیده
آغاز عملیات	۵ مهر ۱۳۶۰
پایان عملیات	۵مهر ۱۳۶۰
مکان عملیات	تهران
نوع تک	عملیات چریک شهری
فرماندهی	مسعود رجوی
سازمان عمل‌کننده	مجاهدین خلق ایران

۵ مهر ۱۳۶۰ یکی از روزهای به یاد ماندنی تاریخ مبارزاتی مردم ایران با حكومت جمهوری اسلامی خمینی است؛ در این روز یک رویارویی سنگین بین میلیشیای مجاهدین و نیروهای حکومتی رخ داد. اما این رویارویی فی البداهه نبود و   پیشینه‌ی روشن و قانونمندی را تا رسیدن به این نقطه طی كرده بود.

بعد از سرنگونی رژیم شاه و روی کار آمدن خمینی، مجاهدین دست به مبارزه‌ی مسالمت آمیز سیاسی و آگاهی بخش زدند؛ علی‌رغم این که مجاهدین از هر‌گونه عمل خشونت آمیز بشدت پرهیز می‌کردند اما مستمراً از سوی نیروهای حکومتی مورد حمله و هجوم قرار می‌گرفتند. از بهمن ۵۷ تا ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ که آغاز مقاومت قهرآمیز و سراسری بود؛ مجاهدین در این ۲ سال و نیم بیش از ۷۰ تن از اعضا و هوادارانشان را در حملات نیروهای وابسته به حکومت از دست دادند، اما کوچکترین واكنش غیر مسالمت آمیز و غیرسیاسی  نشان ندادند.

در زمینه فعالیت‌های مجاهدین و مشکلاتی که با آن روبرو بودند یک پژوهشگر آمریکایی نوشت:

«در بهمن ۵۸ (یعنی فقط یک‌سال پس از انقلاب) ۶۰ هزار نسخه از نشریهٔ مجاهد توقیف و سوزانده شد».^[۱]

در مورد شرایطی که خمینی به مجاهدین تحمیل کرده بود؛ روزنامه لوموند در خرداد ۱۳۵۹ نوشت: «بنا به گفتهٔ ناظران، اوضاع در شرایط کنونی، انتخاب بین سازش یا جنگ داخلی است». به این ترتیب راهی برای مجاهدین باقی نمانده بود؛ در نتیجه مجاهدین بین تسلیم و جنگ مخیر شدند و به این ترتیب، آنها روز ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ وارد فاز مقاومت قهرآمیز گسترده شدند.

بعد از این که مجاهدین وارد مرحله‌ی مقاومت قهر‌آمیز شدند، دست به عملیات چریکی زدند، اما از نیمه‌ی شهریور ۱۳۶۰ تظاهرات‌هایی را هم در تهران و شهرستان‌ها سازماندهی کردند، که مهمترین این تظاهرات‌ها در ۵ مهر ۱۳۶۰ اتفاق افتاد که با شدت بسیار زیاد سرکوب شد.

بعد از ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ هر روز مقامات و مسؤلان این رژیم با فتواهای مختلف تلاش کردند که ترس و و حشت در جامعه را عمق ببخشند، از طرفی هم اعدام‌‌ها و دستگیری‌ها، بصورت بسیار گسترده‌ ادامه داشت،‌ مجاهدین تلاش کردند که این فضا را بشکنند،‌ به همین خاطر روز ۵ مهر ۱۳۶۰ تظاهراتی را در تهران شکل دادند، در این تظاهرات، تیم‌های مسلح مجاهدین هم حضور داشتند تا از تظاهر کنندگان در مقابل نیروهای سرکوب دولتی حمایت کنند و فضا برای شکل گیری تظاهرات ایجاد شود. تظاهرات از صبح ۵ مهر آغاز شد؛ اما به سرعت با حمله نیروهای دولتی به خشونت کشیده شد و درگیری‌ها به بسیاری نقاط تهران کشیده شد.

در این تظاهرات برای اولین بار شعار «مرگ بر خمینی» سر داده شد؛ که تا آن زمان کسی این شعار را نداده بود.

در جمعبندی یکساله‌ی مقاومت ایران آمده است:

شروع تظاهرات ۵مهر۱۳۶۰

«علی‌رغم اینکه از ۳۰ خرداد به بعد برای ما روشن بود که آن الگوی سقوط شاه، لااقل در این مقطع دیگر قابل تکرار نیست اما باز هم تِست کردیم. آزمایش کردیم. یعنی سازمان ما در یک مقطع وظیفه خودش دانست برای اینکه مبادا فرصتی از دست برود، با پرداخت سنگین‌ترین بهای ممکن،‌یکبار دیگر بازهم به میدان آوردن عنصر اجتماعی را آزمایش بکند. منظورم تظاهرات مسلحانه و راهگشایانه‌ای است که از نیمه‌‌های شهریور سال ۱۳۶۰ به بعد تا اوایل مهر و در اوج خودش در روز ۵ مهر در تهران و بعضی شهرستانهای دیگر برگزار شد».^[۲]

به این ترتیب در روز ۵ مهر ۱۳۶۰ میلیشیای مجاهدی خلق دست به تظاهرات زدند که با سنگین‌ترین سرکوب و کشتار روبرو شد و هزاران مجاهد خلق دستگیر و تنها در روز اول به گفته شاهدان بیش از ۱۸۰۰ تن اعدام شدند.

اما روز ۵ مهر با کشتاری که انجام شد، قداست خمینی از بین رفت، چون دیگر بهشتی در کار نبود که خمینی پشت سر او قرار بگیرد؛ شعار مرگ بر خمینی به میان مردم رفت و خمینی که در روزهای اول ورودش به ایران در ماه دیده می‌شد؛ مشروعیت خودش را از دست داد و فقط با ضرب سرکوب و کشتار به حکومت ادامه داد.

وبسایت مجاهدین در این خصوص نوشت:

«در روز ۵ مهر، مجاهدین با دادن فدیه‌های عظیم، تابو دیوی را که نام «امام» بر خود گذاشته بود، شکستند، شعار «مرگ بر خمینی» را به میان مردم بردند و با تثبیت مقاومتی سراسری، انقلاب را از نابودی نجات دادند. به ‌یمن پاکبازی بی‌نظیر مجاهدین در ۵ مهر ۶۰تصویر کریه‌ترین و خونریزترین دیکتاتور معاصر در چهره منحوس خمینی به مردم ایران نشان داده شد. کاری که در آن شرایط و در آن تعادل‌قوای داخلی و بین‌المللی غیرممکن می‌نمود».

^{ادامه مطلب👈👈}