 |
ابرچالش آب در نظام ملاها |
«آب» یا «فراتر از آب»؟
چند سالی است که مردم ایران در هراس از نابودی قطعی دومین دریاچه بزرگ سرزمینشان، در کنار قتل و اعدام فرزندانشان، مبارزه می‌کنند، دریاچه ارومیه! در حالی‌که دریاچه پریشان، بزرگترین دریاچه آب شیرین داخلی ایران نیز مدتهاست خشک شده و سایر دریاچه‌ها و بسیاری رودها نیز به همین بلا دچار شده‌اند. بلایی که همگان می‌دانند چیزی فراتر از یک «خشکسالی طبیعی» است.
آنچنان‌که پنداری در این نقطه از جهان، نبردی بین مرگ و زندگی در تمامی ابعاد آن در جریان است.
در یک سو حاکمیتی که منابع و ذخایر طبیعی مملکت را نابود می‌کند و جوانانش را هم به کام نیستی می‌کشاند. و در سوی دگر، مردمی که همزمان باید هم از فرزندان خود و هم از آب و خاک خویش، آنهم نه در برابر تهاجم خارجی که دربرابر ایلغار حکومتی ظاهراً خودی! دفاع کند. فاجعه‌ای که مصداق هلاک «حرث و نسل» است.
کم‌آبی، بی‌آبی یا خشکسالی؟
مصادره کردن هر مشکلی در این زمینه به بی‌عرضگی یا خیانت حکومت البته اولین و ساده‌ترین کار در بیان یا توجیه مشکل عمومی «آب» در ایران است که گرچه در ذات خود، اشتباه نیست اما «حل واقعی و عملی مسئله» به جوابی فراتر و عمیق‌تر از یک جواب کلیشه‌ای و ساده به ظاهر سیاسی نیاز دارد. بویژه هنگامی که صورت مسئله، یک معضل طبیعی در عرصه محیط زیست است که با اولین جواب در حوزه کارشناسی (یعنی معضل تاریخی «خشکسالی» در فلات ایران) هر جواب سیاسی درستی را هم در پایه تأیید، تقویت و مستند خواهد کرد. اما بدون جواب کارشناسانه به این مشکل، همان جواب درست سیاسی هم بلافاصله در ذهن شنونده و خواننده، بلوکه و بی اثر می‌شود. از این‌رو ضروری است در این زمینه، کارشناسانه‌تر به مسئله نگریست.
این نوشته نگاهی است کلی به مسئله آب و معضل کم‌آبی در ایران که طبعاً به مواردی همچون مشکل خشک شدن دریاچه‌ها و رودهای ایران هم می‌پردازد و پس از درک صورت مسئله واقعی «آب» بر روی زمین، به دنبال «سیاست»های اعمال شده حکومتی در این زمینه و تأثیر آن در بروز بحران اخیر آب در ایران می‌پردازد
نگاهی به تاریخچه خشک سالی در ایرن
خشکسالی یعنی چه؟
تعریف خشکسالی: خشکسالی یعنی تهی شدن مستمر منابع آب مصرفی مردم.
به بیان دیگر، خشکسالی یعنی وضعیتی اقلیمی که ناشی از «کم‌شدن» آب «مورد نیاز» مردم به نسبت میزان «مصرف» ضروری آن است
این «کم‌شدن» آب می‌تواند ناشی از افزایش مصرف صنعتی کنترل نشده آب، افزایش کنترل نشده زمین‌های زیرکشت(کشاورزی)، یا حتی افزایش کنترل نشده جمعیت و بالا رفتن میزان مصرف آب به نسبت ذخایر آن باشد.
اما علل دیگری نیز در بروز کم‌آبی مؤثر هستند از جمله:
کم شدن میزان بارش سالانه، افزایش مصرف آب، و افزایش تبخیر آب‌های سطحی به علت بالا رفتن درجه گرمای اقلیم.
به این ترتیب، می‌توان پدیده خشکسالی را تا حد زیادی، درشمار بلاهای طبیعی نامحسوس ، قرار داد.
نظرات
ارسال یک نظر